Giriş
Bu makalede “Eurobond nedir?” ve “Eurobond fonu nedir” sorularına yanıt bulabileceksiniz. Ayrıca, “Eurobond yatırım fonları nelerdir” ve “Eurobond fonu nasıl alınır?” sorularına yanıt aramaya çalıştık.
Eurobond Nedir?
Eurobond, ihraç edildiği ülke veya piyasanın ana para biriminden farklı bir para biriminde ifade edilen bir borçlanma aracıdır. Eurobondlar sıklıkla, “eurodollar” veya “Euro-yen” tahvilleri gibi, ifade edildikleri para birimine göre gruplandırılırlar. Dış para biriminde ihraç edildiğinden, genellikle dış tahviller olarak adlandırılmaktadırlar. Eurobondlar önemlidir çünkü kuruluşların sermaye artırmasına yardımcı olurken aynı zamanda başka bir para biriminde ihraç edilme esnekliğine sahiptir.
Eurobondun diğer adı Avrovildir. Kısaca bahsedecek olursak; devletin ya da şirketin uluslararası piyasada yabancı para birimleri üzerinden satışa sunduğu uzun vadeli borçlanma aracına eurobond denir. Eurobond ihraçları genellikle borçlu adına uluslararası bir finansal kuruluş sendikası tarafından gerçekleştirilir ve içlerinden biri tahvili taahhüt edebilir. Böylece tüm ihraçların satın alınması garanti edilmiş olur.
Eurobondların bir finansman aracı olarak popülaritesi yüksektir. Faiz oranlarına ve piyasanın derinliğine dayalı olarak ihraç ülkesini seçme olanağı sundukları için yüksek derecede esneklik sağladıkları açıkça görülmektedir. Yatırımcılar için de caziptirler çünkü genellikle düşük maliyetli bir yatırım sağlayan küçük nominal değerlere sahiptirler. Eurobondlar ayrıca yüksek likiditeye sahiptir. Yani kolayca alınıp satılabilirler. Bu ise yatırımcıları çeken en cazip özelliklerden biridir.
Eurobond terimi, yalnızca tahvilin para biriminin anavatanın sınırları dışında ihraç edilmesini ifade eder. Tahvilin Avrupa’da ihraç edildiği veya euro para birimi cinsinden olduğu anlamına gelmez. Örneğin, bir şirket Japonya’da ABD doları cinsinden eurobond ihraç edebilir. “Eurobond nedir?” sorusunu açıkladıktan sonra kısa bir tarihine bakalım.
Eurobond’un Kısa Tarihi
İlk eurobond, 1963 yılında İtalya’nın ulusal demiryollarını işleten şirket olan Autostrade tarafından ihraç edilmiştir. Londra’daki bankacılar tarafından tasarlanan, Amsterdam Schiphol Havalimanı’nda ihraç edilen ve vergileri azaltmak için Lüksemburg’da ödenen 15 milyon dolarlık bir eurodolar tahvil işlemi yapılmıştır. Bu sayede Avrupalı yatırımcılara güvenli, dolar cinsinden bir yatırım sağlamıştır.
İhracatçılar, çok uluslu şirketlerden hükümetlere ve uluslarüstü örgütlere (supranational organizations) kadar geniş bir yelpazeyi yönetmektedirler. Tek bir tahvil ihracının büyüklüğü bir milyar doların oldukça üzerinde olabilir. Ayrıca vadeleri 5 ile 30 yıl arasındadır. Ancak en büyük kısmı 10 yıldan daha kısa bir vadeye sahiptir.
İlk Eurobond’lar fiziki olarak yatırımcılara teslim edilmiştir. Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Depository Trust Company (DTC) ve Birleşik Krallık’taki CREST dahil olmak üzere bir dizi hizmet aracılığıyla elektronik olarak yayımlanmaktadırlar. Eurobondlar genellikle hamiline yazılı olarak ihraç edilir. Bu durum yatırımcıların düzenlemelerden ve vergilerden kaçınmasını kolaylaştırır. Hamiline yazılı tahvilin kayıtlı olmadığı ve sonuç olarak mülkiyet kaydı olmadığı anlamına gelmektedir. Bunun yerine, tahvilin fiziksel mülkiyeti, mülkiyetin tek kanıtı olmaktadır. Küresel tahvil piyasasının toplam borcu 100 trilyon doları aşmaktadır. Birçok eurobondun kayıtsız olması ve hamiline yazılı olması sektör için kesin rakamların elde edilmesini de imkânsızlaştırmaktadır. Eurobond ihracının artması ise hem hükümetlerin hem de şirketlerin borçlanmak için daha derin ve daha gelişmiş pazarlar aramasıyla gelişmekte olan ülkelerin piyasasından kaynaklanmaktadır.
Eurobond Yatırım Fonu Nedir?
Bu makaleyi okuyorsanız muhtemelen yatırım fonu ile ilgili bilgiye sahipsinizdir. Ya da az da olsa yatırım fonu ile ilgili bilginiz vardır. Fakat ne olur ne olmaz diye yatırım fonları hakkında hazırlamış olduğumuz bu yazıyı okuyup geri gelebilirsiniz. Yatırım fonlarının ne olduğunu ve şemsiye fonlarının ne olduğunu bildiğinizi varsayarak devam edebiliriz. Bir A yatırım fonunu düşünelim. Bu fonun şemsiye fon türünün ise borçlanma araçları fonu olduğunu varsayalım. A yatırım fonuna eurobond fonu diyebilmemiz için, bu A yatırım fonunun havuzundaki toplam paranın %80’inden daha fazlasının eurobondlardan oluşması gerekmektedir. Bu yazının hazırlandığı 30.01.2023 tarihinde TEFAS’ta listelenen yatırım fonları aşağıda listelenmiştir:
DBH kodlu Deniz Portföy Eurobond (Döviz) Borçlanma Araçları Fonu,
IPV kodlu İş Portföy Eurobond Borçlanma Araçları (Döviz) Fonu,
FPE kodlu Fiba Portföy Eurobond Borçlanma Araçları (Döviz) Fonu,
TPL kodlu TEB Portföy Eurobond (Döviz) Borçlanma Araçları Fonu,
GPA kodlu Garanti Portföy Eurobond Borçlanma Araçları (Döviz) Fonu,
FUB kodlu QNB Fi nans Portföy Eurobond (Döviz) Borçlanma Araçları Fonu,
AKE kodlu Ak Portföy Eurobond (Amerikan Doları) Borçlanma Araçları Fonu,
YBE kodlu Yapı Kredi Portföy Eurobond (Dolar) Borçlanma Araçları Fonu
Bahsedilen bu 8 yatırım fonunu herhangi bir banka üzerinden satın alabilirsiniz. Yatırım fonlarının isminde “Dolar” veya “Döviz” yazdığına bakmayın. TEFAS’ta listelenen bu yatırım fonlarına yatırım yapmak için “TL” olarak emir verebiliyorsunuz. Dolayısıyla, bu yatırım fonlarından almak istiyorsanız ve döviziniz varsa mutlaka TL’ye çevirip satın almanız gerekmektedir. Eğer yatırım fonu değil de bizzat senet olarak eurobond almak isterseniz de çalıştığınız banka üzerinden bu işlemi gerçekleştirebilirsiniz. Bu noktada alımları döviz olarak yapabilirsiniz. Fakat bunun için genellikle bir alt sınır olmaktadır (1000 USD gibi). Dolayısıyla, çok fazla para yatırmak istemeyen bireysel yatırımcılar için çok cazip bir seçenek değildir. Fakat yukarıda bahsi geçen TEFAS fonlarından örnek olarak 50 TL’lik bile satın alabilirsiniz. İşte bu noktada TEFAS fonları daha ilgi çekici olabilmektedir.