Ülkelerin Gayri Safi Yurtiçi Hasıla Değişimleri (2000’den günümüze)

Giriş

Bu yazımızda 2021 yılında en yüksek gayri safi yurtiçi hasıla (GSYİH) değerine sahip 10 ülke ile Türkiye’nin 2000 yılından günümüze analiz edeceğiz. “GSYİH kavramı nedir? ne işe yarar?” sorusunu özetleyen yazıya ulaşmak için burayı tıklayınız.

2021 yılı GSYİH değerlerine göre ilk 10’da bulunan ülkeler ve GSYİH değerleri şu şekilde oluşmuştur:

1. ABD: 22,940 Trilyon Dolar

Gayri safi yurt içi hasıla listesinde zirveyi elden bırakmayan ABD, 2000 yılından beri düzenli GSYİH yükselişiyle istikrarlı ülkeler arasında başı çekiyor. Bir önceki yıla göre daha düşük GSYİH değerine sahip olduğu yıllar 2009 ve 2020 yılları olmuştur. Bu yıllar da tahmin ettiğiniz üzere 2008 krizi sonrası ve 2020’deki Covid-19 pandemisinin olduğu yıllardır. 2000 yılı GSYİH değerini göre tam %120 yükselterek 2021 yılında 22 Trilyon 940 Milyar dolarlık bir GSYİH değerine ulaşmıştır.


2. Çin: 16,863 Trilyon Dolar

2021 yılı GSYİH listesinde ikinci sırada 16 Trilyon 863 dolarlık seviyede bulunan Çin yer almaktadır. 2000 yılından itibaren hiçbir yılda GSYİH değeri düşmemesiyle dikkat çeken Çin, GSYİH değerini bu süreç aralığında %1290 yükselterek adeta şov yapmıştır. 2000 yılında 1 Trilyon 211 Milyar $ seviyesinde bulunan Çin’in GSYİH değeri, 2021 yılında 16 Trilyon 863 Milyar $ olarak gerçekleşmiştir 2008 krizi ve Covid-19 pandemisinin bir yıl sonrasında bile bir önceki yıla ait GSYİH değerinin de üzerine çıkması ile oldukça şaşırtıcı bir performans ortaya koymuştur.


3. Japonya: 5,103 Trilyon Dolar

ABD ve Çin gayri safi yurt içi hasıla değerleri konusunda ne kadar istikrarlıysa, Japonya’da bir o kadar istikrarsız görünüm ortaya koymuş diyebiliriz. Grafiğe baktığımızda sürekli inişli çıkışlı bir yapı görülmektedir. 2000 yılına ait GSYİH değeriyle neredeyse aynı seviyede olan Japonya, 21 yılda bu değeri yaklaşık %2,71 yükseltmiştir ve bu da neredeyse aynı değer anlamına gelmektedir. 2011-2012 yıllarında GSYİH anlamında zirvesini yaşayan Japonya, 2013 yılında yaşadığı büyük düşüşten sonra bir daha 2012 yılındaki seviyesine ulaşamamıştır. Buna rağmen listede en yüksek 3. GSYİH değerine sahip ülke olarak yukarılarda kalmayı başarmıştır.

4. Almanya: 4,230 Trilyon Dolar

Listede 4. sırada 4 Trilyon 230 Milyar dolarlık gayri safi yurtiçi hasıla değeriyle Almanya bulunuyor. Son 3 yılda GSYİH anlamında her yıl düşüş yaşayan Almanya 2021 yılındaki toplarlanma ile birlikte tarihinin en yüksek GSYİH değerine ulaşmıştır. Almanya’nın 2021 yılındaki GSYİH değeri 2000 yılındaki değere göre yaklaşık %117 daha yukarıdadır.

5. Birleşik Krallık: 3,108 Trilyon Dolar

Listede 5. sırada bulunan Birleşik Krallık, tıpkı Almanya gibi 2018, 2019 ve 2020 yıllarında düzenli bir şekilde düşüş yaşamıştır. Yine Almanya örneği gibi tarihi zirvesine 2021 yılında ulaşan Birleşik Krallık, gayri safi yurtiçi hasıla değerini 2021 yılında 3 Trilyon 108 Milyar seviyelerine kadar yükseltmiştir. 2021 yılından önce tarihi zirvesi 2006 yılında gerçekleşmişti. Yani Birleşik Krallık 2006 yılındaki seviyesini geçmek için tam 15 yıl beklemek zorunda kalmıştır. Birleşik Krallık GSYİH değeri 2000 yılındaki 1 Trilyon 662 Milyar dolarlık seviyesine göre şu an %87 daha yukarıdadır.

6. Hindistan: 2,946 Trilyon Dolar

Tıpkı Çin gibi efsane bir sıçrama yaşayan Hindistan en yüksek GSYİH değerine sahip ülkeler listesinde 6. sıradadır. 2000 yılında gerçekleşen 468 Milyar dolarlık seviyeyi günümüzde neredeyse 3 Trilyon dolarlık seviyeye çekmiştir. Geçtiğimiz bu 21 yılda Hindistan’ın GSYİH değer yükselişi yaklaşık %529 olmuştur. Hindistan, 2000 yılında Türkiye’nin neredeyse 2 katı daha yüksek GSYİH değerine sahipken şu an bu oran 3,5 kattır.

7. Fransa: 2,940 Trilyon Dolar

Hindistan’dan sonra listenin 7. sırasına geliyoruz. 2006 yılından sonra 2,5 Trilyon dolar ile 3 Trilyon dolar arasında gidip gelen Fransa, 2 Trilyon 940 Milyar dolarlık seviyesiyle 3 Trilyon dolarlık seviyeyi kırmakta ısrarcı gibi görünüyor. 2021 yılında gerçekleşen GSYİH değeriyle 2008 yılındaki tarihi zirvesinin de üzerine çıkmıştır. 2008 yılındaki rekor GSYİH değerini geçebilmek için Fransa tam 13 yıl beklemek zorunda kalmıştır. Fransa’nın bugünkü GSYİH değeri 2000 yılına göre 2,15 kat daha yukarıdadır.

8. İtalya: 2,120 Trilyon Dolar

Listenin 8. sırasında 2 Trilyon 120 Milyar dolarlık seviyesiyle İtalya bulunmaktadır. En yüksek GSYİH değerine en son 2008 yılında ulaşan İtalya bu seviyenin hala %10 altındadır. 2000 yılındaki GSYİH seviyesini %85 geliştiren İtalya, grafikten görüleceği üzere istikrarsız bir yapıyla dikkatleri üzerine çekmektedir.

9. Kanada: 2,016 Trilyon Dolar

Listenin 9. sırasında 2 Trilyon 16 Milyarlık GSYİH ile Kanada bulunuyor. 2013 yılındaki rekor GSYİH değerini 2021 yılında geçen Kanada son bir yıldaki yüzdesel yükselişiyle büyük bir sıçrama yaşamıştır. 2020 yılı GSYİH değerine göre yaklaşık %25 yukarıda olan Kanada, kendi en yüksek seviyesini geçmek için yaklaşık 8 yıl beklemek zorunda kaldı. Kanada’nın 2021 yılındaki GSYİH değeri 2000 yılındaki GSYİH değerinden yaklaşık %170 daha fazladır.

10. Güney Kore: 1,824 Trilyon Dolar

Ülkelerin GSYİH sıralamasında 10. sırada Güney Kore bulunuyor. 2021 yılındaki GSYİH değeri 1 Trilyon 824 Milyar dolar olan Güney Kore, 2018 yılındaki tarihi zirvesinin de üzerine çıkmıştır. Güney Kore’nin 2021 GSYİH değeri 2000 yılındaki seviyenin yaklaşık %216 üzerindedir.

21. Türkiye: 796 Milyar Dolar

Bu listede en büyük 10 GSYİH değerine sahip ülkeyle Türkiye’ye yer vermek istedik. 2021 yılında ülkemizin GSYİH değeri 796 Milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. 2001 yılından 2013 yılına kadar düzenli yükseliş yerini 2013 yılından 2020 yılına kadar düzeli bir düşüşe bırakmıştır. 2021 yılında ise bir önceki yıla göre daha yüksek GSYİH değerine sahip olan ülkemizin bugünkü GSYİH değeri 2000 yılı GSYİH değerinden yaklaşık %190 daha yukarıdadır.

Kaynak 1: databank.worldbank.org
Kaynak 2: statisticstimes.com