Giriş – Borsa Endeksi Nedir?
Bu yazıda “borsa endeksi nedir?” ve “dünyadaki örnekleri nelerdir?” sorularına yanıt arayacağız. Ayrıca ülkemiz borsasında yer alan endekslerden de bahsederek konunun pekişmesi sağlanacaktır. Bir borsa endeksi, yatırımcıların bir ekonominin ilerleyişini nasıl hissettiklerini gösterir. Bir endeks, sektörlerdeki çeşitli şirketlerden veri toplar. Bu verilerle birlikte, yatırımcıların piyasa performansını hesaplamak için mevcut fiyat seviyelerini geçmiş fiyatlar ile karşılaştırmasına yardımcı olan bir resim oluştururlar. Bazı endeksler, pazarın daha küçük bir alt kümesine odaklanır. Örneğin Nasdaq borsa endeksi teknoloji sektörünü yakından takip eder. Dolayısıyla, teknoloji şirketlerinin nasıl performans gösterdiğini öğrenmek istiyorsanız Nasdaq endeksine bakabilirsiniz. Endekslerin boyutu da değişir. Bazıları yalnızca bir avuç hisse senedini takip ederken diğerleri binlerce hisse senedine bakar. Her endeks benzersiz bir amaca hizmet eder. Çünkü farklı yatırımcılar farklı sektörlerle ilgilenmektedir.
Daha Az Bilinen Hisse Senedi Endeksleri
Bununla birlikte, bu ünlü borsa endekslerinin ötesinde daha az bilinen binlerce endeks vardır. Belirli bir ülkede veya sektörde iş yapan hisse senetlerinin performansını yansıtan endeksler bulabilirsiniz. Bazı endeksler büyük, orta veya küçük ölçekli şirketleri farklı kategorilere ayırır. Diğerleri, bileşen stoklarını seçmek için büyüme, değer veya temettü yatırımı gibi yatırım stratejilerini kullanır. İlginizi çeken hemen hemen her türlü hisse senedi topluluğu için bir endeks bulunmaktadır. Endeks yatırım fonlarının ve ETF’lerin yükselişi, fon yöneticilerinin maliyetleri en aza indirmek için pasif yatırım stratejilerini kullanmalarına yardımcı olan ve yatırımcıların portföy risklerini tam olarak istedikleri gibi uyarlamalarına izin veren endekslerin çoğalmasına yol açmıştır.
💡 Popüler İçerik! 😊
Aracı kurum sitelerinde veya birçok borsa platformunda hisse senetlerinin günlük, aylık veya yıllık kazançlarını görüntüleyebiliyoruz. Fakat 2 yıllık, 3 yıllık veya 5 yıllık getirilerini paylaşan bir kaynak bulunmamaktadır. Bundan dolayı Borsa ve Yatırım ekibi olarak hisselerin yıllık getirileri tek bir tablo haline getirildi.
Hisselerin yıllık getirilerini güncel bir şekilde incelemek için "Hisselerin Tarihsel Getirileri" içeriğimizi inceleyebilirsiniz
Hisse Türlerine Göre Endeksler
S&P 500 Değer Endeksi – S&P 500’de yer alan ve “değer özelliklerine” sahip olduğu düşünülen hisse senetlerinden oluşur. Bunlar genellikle defter değerlerinin ve kazançlarının nispeten düşük katları ile işlem gören ve daha olgun, daha yavaş büyüme eğiliminde olan hisse senetleridir. Bu endeksteki en büyük hisse senetlerinden bazıları JPMorgan Chase, Berkshire Hathaway ve ExxonMobil’dir. S&P 500’de “büyüme özelliklerine” sahip olduğu düşünülen hisse senetleri, S&P 500 Büyüme Endeksi’ni oluşturur. Büyüme stoklarını ayırt etmek için belirli bir sınır olmamakla birlikte, bunlar genellikle (ancak her zaman değil) ortalamanın üzerinde satış büyümesine sahip ve nispeten yüksek fiyat-kazanç oranlarıyla ticaret yapan şirketlerdir. S&P 500 Büyüme Endeksi’ndeki en büyük hisse senetlerinden bazıları Apple, Amazon, Facebook ve Visa’dır.
Piyasa Değerine Göre Endeksler
Teknik olarak, S&P 500, S&P 1500 olarak bilinen toplam piyasa endeksinin bir parçasıdır. S&P 500, büyük sermayeli kısımdır, ancak diğer segmentler şunlardır: S&P MidCap 400 – Bu endeks piyasanın ortasını takip eder. Yatırımcıların bakış açısından, orta büyüklükteki hisse senetleri genellikle düşük oynaklık ile yüksek uzun vadeli getiri potansiyeli arasında güzel bir uzlaşma olarak görülür.
S&P SmallCap 600 – Bu endeks 600 küçük sermayeli şirketi takip etmektedir. Ancak Russell 2000 endeksi küçük sermayeli şirketler için çok daha yaygın olarak kullanılan bir endeks.
Borsa endeksi nasıl okunur?
Bir endeksi doğru okumak, endeks değerinin zaman içinde nasıl değiştiğine bakmanızı gerektirir. Yeni borsa endeksleri her zaman başlangıç tarihindeki hisse fiyatlarına göre belirli bir sabit değerle başlar. Bundan sonra, gelecekteki endeks değerleri, bu bileşen stokları için yükselen ve düşen fiyatları ölçer. Bununla birlikte, endekslerin başlangıç değerleri aynı değildir. Bu nedenle sadece puan kullanarak endeks değişikliklerini ölçmek yanıltıcıdır. Örneğin, bir endeks günde 250 puan yükselirken diğerinin sadece 10 puan yükseldiğini düşünelim. Bu örnekte ilk endeks çok daha iyi performans gösteriyormuş gibi görünebilir. Ancak, ilk endeksin güne 25.000’de ve ikinci endeksin 250’de başladığını düşünelim. O halde yüzde olarak ikinci endeks için kazançların çok daha büyük olduğunu görebilirsiniz. Endeks fonlarına yatırım yapıyorsanız, daha yüksek yüzde kazancı sizin için daha fazla kâr anlamına gelir. Bu nedenle puan hareketlerine odaklanmak yerine yüzdelere dikkat etmek gerekir.
Ayrıca, en popüler borsa endeksleri bile genel olarak tüm pazarın performansını ölçmez. Hangi hisse senetlerinin bir endekste yer aldığını bilmek size borsanın hangi bölümlerinin o endeksin performansına katkıda bulunduğunu söyleyebilir ve diğer endekslerin neden aynı şekilde performans göstermediğini açıklayabilir.
Borsa endekslerinin kullanım alanları nelerdir?
Borsa endekslerini takip etmek birkaç önemli noktadan dolayı çok yararlıdır. En çok takip edilen borsa endekslerini incelemek size genel borsa sağlığı hakkında önemli perspektif kazandırır. Daha az bilinen endeksleri takip etmek, pazarın belirli bir bölümünün bir bütün olarak pazara kıyasla nasıl performans gösterdiğini görmenize yardımcı olur. Bireysel hisselere yatırım yapmak yerine sadece genel piyasanın performansını yakalamak istiyorsanız, zaman içinde sağlam getiri elde etmenin uygun maliyetli bir yolu, borsa endekslerini takip eden endeks fonlarına yatırım yapmaktır. Borsa endeksleri, her hisse senedinin iniş-çıkışlarını takip etmeden piyasanın nasıl performans gösterdiğini öğrenmeyi kolaylaştırır. Ayrıca acemi yatırımcıların bile borsanın uzun vadeli başarısına katılmak için kullanabilecekleri basit yatırım fırsatlarını da açarlar.
Ülkelerin Borsa Endeksleri Nelerdir?
Yabancı ülkelerin borsa endekslerini ve yılbaşından itibaren ABD doları bazındaki getirilerini tek bir yerde incelemek mümkündür. 50’den fazla ülkeye ilişkin tablonun yer aldığı içeriğe buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Borsa İstanbul Endeksleri
Borsa İstanbul’un temel göstergesi BİST 100 endeksi (XU100) olarak kabul edilmektedir. BİST100 kadar sık takip edilen diğer endeksler BİST 30 (XU030) ve BİST 50 (XU050) endeksleridir. Bütün şirketlerin yer aldığı endeks ise BİST TÜM (XUTUM) endeksidir. Temettü şirketlerinin yer aldığı BİST Temettü (XTMTU) ve BİST Temettü 25 (XTM25) endeksleri de mevcuttur. Borsa İstanbul’da işlem gören hisselere ilişkin tüm endekslere ve içerisinde bulunan şirketlere buraya tıklayarak erişebilirsiniz.